Bệnh suy giảm trí nhớ hay sa sút trí tuệ là thuật ngữ chỉ tình trạng não bộ không thể hoạt động bình thường và bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Căn bệnh này khiến người bệnh bị lú lẫn, suy giảm trí nhớ, thậm chí không thể tự chăm sóc bản thân hoặc kiểm soát cảm xúc của mình. Hiện nay, trên thế giới có hơn 8 triệu người mắc phải căn bệnh này, đây là căn bệnh phổ biến và nguy hiểm ở người cao tuổi. Vậy bệnh suy giảm trí nhớ ở người già là gì, nguyên nhân do đâu, dấu hiệu ra sao và làm sao để phòng bệnh? Bài viết dưới đây của hcasp.com sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này, cùng tham khảo nhé!
Mục Lục
Nguyên nhân gây ra bệnh suy giảm trí nhớ ở người già
Do tuổi tác cao
Trí nhớ là sự lưu trữ thông tin trong hệ thống thần kinh trung ương, từ việc ghi nhận thông tin, lưu trữ thông tin cho đến tìm kiếm, truy xuất thông tin. Quá trình phát triển của hệ thần kinh bắt đầu từ trong phôi thai và đến năm 25 tuổi thì hoàn chỉnh. Sau lứa tuổi này, mỗi ngày có khoảng 3.000 nơron thần kinh bị hủy đi mà không có sự sinh sản thêm.
Càng lớn tuổi, cơ thể càng ít tạo ra các chất trung gian cần thiết cho não hoạt động. Giảm trí nhớ đi kèm với lớn tuổi, chủ yếu suy giảm về trí nhớ công việc, bao gồm sự đãng trí, giảm khả năng tập trung và giảm khả năng giữ ý nghĩ lâu dài như: Quên ngay một việc mình định làm, không nhớ vị trí để đồ vật mình vừa đặt xuống, thường xuyên phải tìm kiếm đồ dùng cá nhân như mũ, chìa khoá, quên hoặc khó nhớ tên người mới gặp,…
Do các bệnh lý liên quan đến não
Các bệnh lý như: chấn thương sọ não hay tai biến mạch máu não, viêm não và bệnh Alzheimer, rối loạn tiền đình hay rỗi loạn tuần hoàn não, stress, nghiện rượu, lạm dụng thuốc chống trầm cảm, thuốc ngủ,… gây suy giảm trí nhớ với các biểu hiện sau:
- Quên những đồ vật và cách sử dụng đã từng dùng rất thường xuyên.
- Quên những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ nhưng vẫn tiếp nhận và duy trì được khả năng nhớ những thông tin mới.
- Gặp nhiều khó khăn khi tiếp nhận thông tin mới.
- Hay lặp lại một câu hay một câu chuyện trong cùng một buổi trò chuyện.
- Không thể giữ nếp sinh hoạt thường ngày,…
Những kinh nghiệm và kiến thức ít bị ảnh hưởng. Người bệnh vẫn có khả năng nhớ được những sự kiện đã xảy ra từ rất lâu.
Triệu chứng của bệnh suy giảm trí nhớ ở người già
Giảm trí nhớ là biểu hiện đầu tiên sa sút trí tuệ. Trong các nguyên nhân của sa sút trí tuệ người cao tuổi, bệnh Alzheimer và sa sút trí tuệ do tổn thương mạch máu não là nguyên nhân hàng đầu.
- Bệnh Alzheimer là bệnh thoái hóa não bộ không hồi phục, tổn thương tế bào thần kinh ở vỏ não và những cấu trúc xung quanh làm suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tư duy, phán đoán, rối loạn định hướng và ngôn ngữ; giảm khả năng thực hiện trong các công việc thường ngày (mặc quần áo, giặt rũ, nấu ăn…); giảm cảm giác: mất kiểm soát cảm xúc (dễ buồn, dễ khóc, dễ bị kích thích); khó tự chăm sóc cho bản thân,… cuối cùng là mất trí nhớ và có thể tử vong.
- Sa sút trí tuệ do tổn thương mạch máu não gây ra thường đột ngột với các biểu hiện như: giảm trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ, vận động,…
Bệnh suy giảm trí nhớ ở người già có nguy hiểm không?
Càng về lâu dài, bệnh sẽ diễn biến qua nhiều giai đoạn. Đặc biệt, bệnh sẽ nguy hiểm khi bước sang những giai đoạn cuối cùng. Khi đó, người bệnh sẽ hoàn toàn mất khả năng giao tiếp, phản ứng với môi trường xung quanh, đồng thời gần như không thể ghi nhớ được thông tin, không thể nhận biết kể cả với những người thân quen nhất.
Bên cạnh đó, khi đến giai đoạn cuối thì cơ bắp cũng như các cơ quan trong cơ thể đã bị suy thoái nghiêm trọng, người bệnh sẽ gặp khó khăn ngay cả những hoạt động đi đứng, ăn uống, vệ sinh,… Chính vì thế, khi suy giảm trí nhớ tuổi già đến giai đoạn cuối cùng thì không thể cứu chữa. Nó đòi hỏi người nhà phải đặc biệt chăm sóc bệnh nhân cẩn thận.
Cách điều trị bệnh suy giảm trí nhớ ở người già
Xây dựng lối sống lành mạnh
Suy giảm trí nhớ do tuổi là một tiến trình tự nhiên của sự lão hóa. Vì vậy, chưa cần thiết phải điều trị bằng thuốc. Bạn chỉ cần áp dụng tích cực các biện pháp điều trị không dùng thuốc như phải thường xuyên hoạt động trí não, sống trật tự, có phương pháp, việc nào ra việc ấy, luôn đọc sách, giao tiếp xã hội, luyện trí nhớ, liệt kê danh sách các công việc cần phải làm, lập thời gian biểu cho công việc hằng ngày, làm theo thời gian biểu công việc đã lập, đề ra những mục quan trọng cần chú ý thực hiện,…
Ví dụ: Luôn đặt mũ, chìa khóa ở một chỗ nhất định; lặp lại tên của người vừa mới gặp; giữ những tài liệu lưu trữ thông tin, sự kiện như sổ ghi chép, album hình,… Tập thể dục thường xuyên cũng là một cách tốt để duy trì khả năng tư duy. Vì nó thúc đẩy tuần hoàn, hô hấp, giúp tăng cường cung cấp oxy và dinh dưỡng cho não.
Điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa
Với những bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ đã được xác định là do bệnh lý cần điều trị theo hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa. Suy giảm trí nhớ nếu phát hiện sớm có thể điều trị khỏi hoặc ít nhất cũng được điều trị can thiệp làm quá trình tiến triển bệnh chậm lại, giúp cho người bệnh có cuộc sống tốt hơn. Do đó, nếu bản thân hoặc những người trong gia đình người bệnh thấy có biểu hiện hay quên cần đến cơ sở y tế để các bác sĩ chuyên khoa khám xác định nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ để có chỉ định điều trị thích hợp.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng tốt cho trí nhớ
Để duy trì và tăng cường trí nhớ, cần phải thực hiện một chế độ dinh dưỡng đa dạng. Chế độ dinh dưỡng nên giàu chất sắt và các nguyên tố vi lượng cần thiết; chẳng hạn như phốt pho, kẽm, vitamin nhóm B, các loại dầu thực vật. Ngoài ra, cần hạn chế uống rượu, bia. Vì rượu có thể thúc đẩy nhanh quá trình suy giảm trí nhớ. Từ đó gây ra bệnh mất trí nhớ ở người cao tuổi. Đồng thời, bạn nên có chế độ làm việc, nghỉ ngơi, thư giãn, tập luyện hợp lý. Đặc biệt, đối với người cao tuổi nên tránh những căng thẳng, lo lắng, mất ngủ thường xuyên,…
Cách phòng bệnh suy giảm trí nhớ ở người già
Dẫu biết đã là quy luật tự nhiên thì rất khó tránh, thế nhưng rất nhiều người già vẫn khỏe mạnh bình thường mà không phải chịu đựng những căn bệnh nguy hiểm. Để có thể sống khỏe mạnh, tinh nhanh ngay cả khi đã bước qua độ tuổi lão niên, tốt nhất bạn nên điều chỉnh lại cuộc sống sinh hoạt ngay từ bây giờ, cụ thể như sau:
- Người lớn tuổi nên có chế độ dinh dưỡng hạn chế ăn mỡ động vật, nội tạng. Nên ăn nhiều chất béo tốt như omega-3 từ cá, rau củ, hoa quả sẫm màu.
- Nên bổ sung các thực phẩm chức năng, vitamin theo ý kiến của bác sĩ. Đặc biệt là bổ sung Folate; axit folic; vitamin B12, E và C; Phosphatidyl serine.
- Hình thành thói quen tập thể dục nhẹ nhàng, tập dưỡng sinh, đi bộ,… cho người lớn tuổi.
- Người nhà nên khuyến khích người lớn tuổi tập làm các bài tập cải thiện trí nhớ; tính toán, ghi nhớ các thông tin mỗi ngày.
